Μ.Μ.Ε.

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Τα Μ.Μ.Ε. έχουν γίνει απαραίτητο συμπλήρωμα της ζωής μας. Εκτός από πληροφόρηση, μάς προσφέρουν ενημέρωση για όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας: τον πολιτικό, τον οικονομικό, τον κοινωνικό, τον αθλητικό τον επιστημονικό, τον εκπαιδευτικό. Η αναγκαιότητα αυτή δείχνει τη μεγάλη δύναμη του Τύπου, όπως αυτή αποκαλύπτεται και από την ονομασία του ως «τέταρτη εξουσία», γιατί μπορεί να επηρεάζει, να διαμορφώνει και να κατευθύνει σε μεγάλο βαθμό την κοινή γνώμη.

Ο τύπος και τα άλλα Μ.Μ.Ε. σήμερα δεν ασκούν σωστά την αποστολή τους:

·                    Δημοσιεύουν διαστρεβλωμένες ειδήσεις, ωραιοποιούν καταστάσεις, παραποιούν γεγονότα, προβάλλουν ασύμφορες ιδεολογίες, διαστρεβλώνουν αλήθειες, παραμερίζουν αξίες.

·                    Ασκούν καμουφλαρισμένη ή και απροκάλυπτα φανερή προπαγάνδα υπέρ συγκεκριμένων θέσεων και ιδεολογιών που εξυπηρετούν αποκλειστικά την δική τους δυναμική και ευρυθμία.

·                    Υποδαυλίζουν συχνά τα πάθη και τα μίση και γενικά εξάπτουν ή δημαγωγούν την κοινή γνώμη.

·                    Σκανδαλοθηρούν ή ασχολούνται υπερβολικά με θέματα που αφορούν την προσωπική ζωή διαφόρων επωνύμων ή αλλάζουν την ιεραρχία των ειδήσεων προβάλλοντας ασήμαντα θέματα στη θέση σοβαρών.

·                    Μετασχηματίστηκαν σε μέσα άσκησης πολιτικής εξουσίας.

Οι παράγοντες που εμποδίζουν τη σωστή λειτουργία του Τύπου:

·                    Ο ίδιος ο Τύπος και οι άνθρωποι του έχουν εσωτερικές αδυναμίες, τόσο αντικειμενικές, που αφορούν τη σωστή οργάνωση των εφημερίδων και των άλλων Μ.Μ.Ε., όσο και υποκειμενικές που αφορούν την αρμονική συνεργασία των δημοσιογράφων μεταξύ τους.

·                    Ο οικονομικός παράγοντας, καθώς οι εκδότες ενδιαφέρονται για τα κέρδη. Έτσι ασκούν πίεση για την καταγραφή γεγονότων που προκαλούν εντύπωση στην κοινή γνώμη και ως είθισται χαρακτηρίζονται από επιδερμικότητα.

·                    Στην καθολική τους πλειοψηφία οι εφημερίδες και τα οπτικοακουστικά μέσα, ακολουθούν την πολιτική κατεύθυνση κάποιου κόμματος ή της κυβέρνησης.

·                    Κατακλύζονται από διαφημίσεις, παιχνίδια που αποβλακώνουν τον αναγνώστη ή τον ακροατή.

·                    Οι προσωπικές φιλοδοξίες των δημοσιογράφων που θέλοντας να προβληθούν μεγαλοποιούν τις ειδήσεις.

·                    Η ύπαρξη ανελεύθερων καθεστώτων που ναρκοθετούν την ελευθερογνωμία και την ελευθεροτυπία.

Ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος των Μ.Μ.Ε και του Τύπου:

·                    Ενημέρωση και πληροφόρηση των πολιτών για τα γεγονότα της τρέχουσας επικαιρότητας.

·                    Διακίνηση και ανανέωση ιδεών.

·                    Καλλιέργεια και ωρίμανση των πνευματικών ικανοτήτων και της κριτικής ικανότητας.

·                    Ψυχαγωγία, χαλάρωση και εκλαϊκεύση των επιστημονικών θεμάτων.

·                    Στήριξη των τεχνών και των γραμμάτων, συμβάλλοντας στη γλωσσική, αισθητική και ψυχική καλλιέργεια των πολιτών.

·                    Προσφορά θέσεων εργασίας.

·                    Συμβάλλουν στην οικονομική ανόρθωση, μέσω της διαφημίσεως προϊόντων.

·                    Ασκούν κριτική, έλεγχο σε πρόσωπα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής όταν υποπέφτουν σε σφάλματα.

·                    Θεμελιώνουν την ελευθερία και το πολιτικό ήθος των πολιτών.

·                    Ευαισθητοποιούν την κοινή γνώμη για τα σύγχρονα κοινωνικά και παγκόσμια προβλήματα (μόλυνση περιβάλλοντος, ειρήνη, ανθρώπινα δικαιώματα).

Προϋποθέσεις για τη σωστή ευρυθμία:

·                    Αναγκαιότητα κοινωνικού ελέγχου των Μ.Μ.Ε.

·                    Ύπαρξη δημοκρατικών θεσμών.

·                    Ελευθερογνωμία και πολυφωνία.

·                    Σωστή, ολοκληρωμένη μόρφωση, αντικειμενικότητα στη μετάδοση ειδήσεων.

·                    Σεβασμός της κοινωνικής τους αποστολής και της προσωπικότητας του αναγνώστη, του θεατή και του ακροατή.

·                    Ανθρωπιστική Παιδεία.

·                    Καθιέρωση Κώδικα Δεοντολογίας, ώστε οι παράγοντες του Τύπου να δεσμεύονται ηθικά από κάποιες υποχρεώσεις και να τηρούν κάποιους βασικούς κανόνες.

Ποια στάση πρέπει να υϊοθετούμε ως δέκτες των προσλαμβανόμενων πληροφοριών:

·                    Ως δέκτες των ειδήσεων οφείλουμε να προβαίνουμε στην ιεράρχησή τους επιστρατεύοντας την κριτική μας ικανότητα. Να αναζητούμε τις αιτιώδεις σχέσεις για όσα μαθαίνουμε και να τα εντάσσουμε στο γνωστικό μας πλαίσιο.

·                    Πρέπει να συνδυάζουμε τον ορθολογισμό με την απαραίτητη ευαισθησία. Δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια και τα αυτιά μας στην επικαιρότητα, αλλά οφείλουμε με σκωπτικό ύφος να εντοπίζουμε και να αντιμετωπίζουμε τα κακώς κείμενα.

·                    Επιπλέον και ως πομποί, οφείλουμε την προσλαμβανόμενη πληροφορία να την ελέγχουμε για την αξιοπιστία της πριν την αναμεταδώσουμε.

·                    Τις αναμεταδιδόμενες πληροφορίες πρέπει να τις μεταφέρουμε με ακρίβεια και πιστότητα, χωρίς την παρεμβολή σχολίων ή παραχαράξεων της αλήθειας.

Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του δασκάλου σήμερα που οι νέοι δέχονται έναν καταιγισμό πληροφοριών από τα Μ.Μ.Ε.:

·                    Το σχολείο έχει απομπολέσει εδώ και καιρό το αποκλειστικό μονοπώλιο της γνώσης και της ενημέρωσης. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα σήμερα, προκειμένου να ανταποκρίνονται με επιτυχία στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής εστιάζουν την προσοχή τους στη δύναμη της εικόνας.

·                    Ο εκπαιδευτικός μπορεί και οφείλει να βοηθήσει το μαθητή να κατανοεί και να χρησιμοποιεί τα οπτικά μηνύματα είτε από τα σχολικά εγχειρίδια είτε από την τηλεόραση ή το διαδίκτυο.

·                    Ο δάσκαλος πρέπει να ενισχύει τη δύναμη της εικόνας επιστρατεύοντας τη δυναμική του λόγου.

·                    Το σχολικό περιβάλλον οφείλει να συμπεριλάβει στα εκπαιδευτικά του προγράμματα μαθήματα για τα Μ.Μ.Ε. διδάσκοντας το μαθητή να τα χρησιμοποιεί με άνεση και κριτική ικανότητα.

·                    Απώτερος και επιθυμητός στόχος η αξιολογική ιεράρχηση των ειδήσεων σύμφωνα με τις γνωστικές δυνατότητες και ανάγκες του κάθε μαθητή.

Για να είναι χρήσιμη και ελκυστική η εκπαιδευτική τηλεόραση θα πρέπει:

·                    Να λαμβάνει υπόψή της τις επιθυμίες των μαθητών για το εκπαιδευτικό υλικό που επιθυμεί να δει καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα παρουσιαστεί.

·                    Οι επιστήμονες θα πρέπει να καταρτίζουν τα επιστημονικά θέματα σε συνεργασία με τους μαθητές, γιατί αυτοί είναι οι αποκλειστικά ενδιαφερόμενοι.

·                    Δημιουργία μιας επιτροπής από μαθητές που θα κρίνουν και θα αξιολογούν τα εκπαιδευτικά προγράμματα, προτείνοντας λύσεις-προτάσεις για τη βελτίωσή τους.

·                    Τα εκπαιδευτικά προγράμματα πριν σταλούν στα σχολεία, πρέπει να δοκιμαστούν πρώτα σε πειραματικό επίπεδο, προκειμένου να διορθωθούν τυχόν λάθη.

Τα Μ.Μ.Ε. σε περίπτωση πολέμου μπορούν να μεταβληθούν σε όργανα προπαγάνδας:

·                    Καλλιεργούν το φανατισμό στις εμπόλεμες παρατάξεις.

·                    Προκαλούν σύγχυση στον εμπόλεμο, διοχετεύοντας πληροφορίες που δημιουργούν προβλήματα.

·                    Δικαιολογούν φρικτές εγκληματικές πράξεις που συντελούνται κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών.

·                    Δικαιολογούν την αναγκαιότητα συνέχισης ενός πολέμου, επικαλούμενα την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη διασφάλιση της ειρήνης.

·                    Σε περίοδο πολέμου ο ρόλος των Μ.Μ.Ε. δεν είναι να φωτίσουν την αλήθεια, που θα είναι επιβλαβής για τα ισχυρά δίκαια των δυνατών, αλλά στρατεύονται για να αναχθούν σε ισχυρό μέσο προπαγάνδας.

Η χρήση του διαδικτύου στη σχολική ζωή

Θετικά: ο μαθητής προσεγγίζει δημιουργικά το γνωστικό αντικείμενο, ξεφεύγοντας από τον τετριμμένο και κουραστικό παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας. Η γνώση επιτυγχάνεται μέσω της αυτενέργειας, καθώς ο μαθητής επιστρατεύοντας την κριτική-αφαιρετική του ικανότητα είναι σε θέση να αξιολογεί με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο την παραδιδόμενη σχολική ύλη. Η μάθηση συνδυάζεται με την ψυχαγωγία, εξορίζοντας τον επιβεβλημένο τρόπο εξέτασης καλλιεργώντας πνεύμα συνεργασίας και ομαδικότητας. Μέσα από τις τεράστιες δυνατότητες του διαδικτύου ο μαθητής γνωρίζει νέα πνευματικά και πολιτιστικά δεδομένα σε παγκόσμια κλίμακα και εθίζεται στον άμεσο έλεγχο των γεγονότων της τρέχουσας πραγματικότητας.

Αρνητικά: ο μαθητής μέσω της χρήσης του διαδικτύου γίνεται νωθρός αναφορικά με τη γόνιμη και δημιουργική χρήση της γλώσσας, καθώς η αυτοματοποίηση των κειμένων αφαιρεί το προσωπικό στίγμα γραφής. Οι μαθητές προτιμούν την εύκολη λύση αναζήτησης πληροφοριών και γνώσεων μέσω των Η/Υ αντί να ενδιαφερθούν οι ίδιοι για τη συλλογή τους ξοδεύοντας ώρες διαβάσματος. Ο διάλογος που στηρίζει τη σχέση εκπαιδευτικού-μαθητή παραμερίζεται, χάνεται η δημιουργική αμεσότητα, η δυνατότητα προσαρμογής των γνωστικών δεδομένων στις ικανότητες και κλίσεις των μαθητών. Ο εκπαιδευτικός καταντά μια απρόσωπη, περιττή γραφική φιγούρα. Η προσήλωση στις δυνατότητες του Η/Υ αφοπλίζει το ερευνητικό πνεύμα του παιδιού, το απομακρύνει από άλλες δημιουργικές δραστηριόητες, αφαιρώντας τον αυθορμητισμό και την έμφυτη περιέργεια.