ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΚΟΜΦΟΡΜΙΣΜΟΣ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΝΟΙΑΣ: Αναφέρεται στην τάση του ατόμου να συμπορεύεται με τις τάσεις του κοινωνικού συνόλου στο οποίο είναι ενταγμένο. Η προσαρμογή της συμπεριφοράς του στις επιταγές του συνόλου τις περισσότερες φορές δεν είναι συνειδητή και επιλεκτική, αλλά παθητική, άκριτη και δουλική.

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΟΙ ΚΡΙΚΟΙ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΥΝ ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ;

Η σύνδεση του ατόμου με μια ομάδα καθορίζεται από ένα πλήθος παραγόντων, που όλοι όμως έχουν ως κοινή πηγή την έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου για συντροφικότητα, συνεργατικότητα, συλλογικότητα και αλληλεγγύη, με στόχο την ατομική του ολοκλήρωση αλλά και την κοινωνική πρόοδο.

·                    Δεσμοί βιολογικοί: αποτελούν τη βάση για τη συγκρότηση του πρώτου πυρήνα κοινωνικής οργάνωσης που είναι η οικογένεια.

·                    Δεσμοί πολιτισμικοί: η κοινή εθνική καταγωγή συνδέει τα μέλη μιας κοινωνίας με κοινές πολιτιστικές καταβολές, που εκδηλώνονται στην επιλογή κοινού γλωσσικού κώδικαα, καθώς και στην τήρηση κοινών ηθών και εθίμων.

·                    Δεσμοί φυλετικοί: συσπείρωση ατόμων με παρόμοια φυλετικά χαρακτηριστικά συνήθως για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους έναντι ισχυρών φυλετικών ομάδων.

·                    Δεσμοί ιδεολογικοί: ένταξη σε ομάδες με βάση την πολιτική τοποθέτηση ή τη θρησκευτική πίστη.

·                    Δεσμοί επαγγελματικοί: ένταξη σε συνδικαλιστικές οργανώσεις ή επαγγελματικά σωματεία με στόχο τη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών ή την ταχύτερη επαγγελματική ανέλιξη.

·                    Δεσμοί υποχρεωτικοί: αναφέρονται σε θεσμούς που αποβλέπουν στην αρμονική λειτουργία της κοινωνίας και τη θωράκισή της απέναντι σε πιθανούς κινδύνους (ένταξη στο εκπαιδευτικό σύστημα, εκπλήρωση στρατιωτικών υποχρεώσεων κ.α.).

·                    Δεσμοί προσωπικοί: το κάθε άτομο εντάσσεται σε ομάδες με βάση τις αθλητικές του προτιμήσεις, τα ενδιαφέροντά του, την εκάστοτε μόδα, την ηλικία του κ.α

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΥΝΟΟΥΝ ΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΟΜΦΟΡΜΙΣΜΟ:

·                    Βασική του πηγή είναι η κοινωνική φύση του ανθρώπου. Ο άνθρωπος ενδεής από τη φύση του έχει την ανάγκη των άλλων για να αυτοπραγματωθεί. Ζώο πολιτικόν κατά τον Αριστοτέλη, αναζητεί τη συνύπαρξη.

·                    Αυτό το ένστικτο της αγέλης, η ακαταγώνιστη ορμή που σπρώχνει τον άνθρωπο να συνδεθεί με τους ομοίους του εντείνεται σε περιόδους κρίσης, αφού η ομάδα παρέχει ασφάλεια και προστασία απέναντι σε εξωτερικούς κινδύνους.

·                    Η συμμόρφωση του ατόμου διευκολύνει την αποδοχή του από το κοινωνικό σύνολο και επιταχύνει την επαγγελματική του ανέλιξη.

·                    Η απόκτηση μιας αναγνωρίσιμης και αποδεκτής ταυτότητας απομακρύνει τα αισθήματα μειονεξίας, αυτοαμφισβήτησης, αμφιταλάντευσης, μετεωρισμού και ανασφάλειας που ενδέχεται να συθλίψουν ψυχικά το άτομο.

·                    Οι ήττες και οι διαψεύσεις αποδυναμώνουν σταδιακά την επαναστατικότητα του ατόμου με συνέπεια να επιλέγει την ασφάλεια και τα κεκτημένα της συμμόρφωσης από την ουτοπία της ρήξης.

ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ:

·                        Οι νέοι δεν έχουν ακόμα δοκιμάσει τις εμπειρίες της ήττας και των ιδεολογικών διαψεύσεων. Διατηρούν αλώβητους τους οραματισμούς τους και ακλόνητη την πίστη τους σε υψηλά ιδανικά. Η επανασταστική και ασυμβίβαστη φύσή τους καθώς και ο απόλυτος και επαναστατικός χαρακτήρας τους δεν επιτρέπουν παθητική συμμόρφωση στις περιοριστικές κοινωνικές συμβάσεις.

·                        Αυτή η ρηξικέλευθη στάση των νέων οδήγησε σε πολιτικές τομές και ιδεολογικές ρήξεις με ευεργετικά αποτελέσματα για την κοινωνία. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις η υγιής αμφισβήτηση εκτρέπεται σε μηδενισμό και στείρο αρνητισμό με ολέθριες συνέπειες για τον κοινωνικό οργανισμό.

·                        Οι νέοι θέλουν να διακηρύξουν τη διαφορετικότητά τους από το σύνολο και να προβάλλουν την ιδιαίτερη ταυτότητά τους. Αυτό συχνά επιδιώκεται με επιφανειακούς κραυγαλέους τρόπους, αφού δε διαθέτουν ακόμη το κριτήριο για τη διάκριση των απαλών τόνων και των λεπτών αποχρώσεων.

·                        Η μόδα, βιομηχανοποιώντας την επανάσταση μέσα από την κατασκευή ειδώλων από το χώρο της μουσικής, τον αθλητισμό παρασύρει τους νέους σε κατευθυνόμενους τρόπους αντίδρασης που νοθεύουν και καταπνίγουν την αυθεντικότητα της αμφισβήτησής τους.